ผลการระดมความคิด เกษตรกรจะรับมือโลกเดือดอย่างไร

เมื่อวันที่ 31 มีนาคม 2567 โครงการกินสบายใจ โดยการสนับสนุนของ สำนักงานสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จัดการอบรมแกนนำเกษตรกรขับเคลื่อนระบบอาหารเพื่อสุขภาวะด้วยเกษตรอินทรีย์  ณ ห้องบอลรูมโรงแรมยูเพลสมหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ช่วงบ่ายมีการจัดฐานเรียนรู้ ระบบอาหารยั่งยืน เพื่อสร้างความมั่นคงทางด้านอาหาร รับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศสู่เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน

ผู้ร่วมฐานเรียนรู้ประกอบไปด้วย

• ระบบแปลงและการผลิตที่ยั่งยืน โดย นางสาวมาณิชรา ทองน้อย ประธานกลุ่มฮิวมัสสรรพสิ่งเปี่ยมน้ำใจ 
• แพลตฟอร์ม ปัญญารวมหมู่ รับมือกับโลกที่เปลี่ยนไป โดย นายสุชัย เจริญมุขยนันท Ubon Connect
• ปลูกต้นไม้  โดย นายเอกลักษณ์  นพรัตน์ มูลนิธิสื่อสร้างสุข
• กลุ่มเกษตรกรอินทรีย์กินสบายใจ

มีผลการระดมความคิด ดังนี้ 

อ.หน่อย พรรณี เสมอภาค ที่ปรึกษาโครงการกินสบายใจ ได้กล่าวว่าโลกเดือดมาถึงตัวแล้ว มะเขือเทศหวานทานสด กลายเป็นหวานอมเปรี้ยว การแก้ปัญหามีแต่หลักการ วิธีการต้องอยู่ที่การสังเกตของแต่ละบุคคล เพราะแต่แปลงมีเหตุปัจจัยที่แตกต่างกัน เรียนรู้วิธีแก้ปัญหา สังเกตการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ สิ่งที่น่าจะทำคือ

1.ต้องประเมินความเสี่ยงตัวเราเอง 2.ทำอย่างไรจะลดความเสี่ยง 3.ต้องกระจายความเสี่ยงโดยปลูกพืชหลาย ๆ ชนิด 4.สร้างระบบประกันความเสี่ยง 5.อพยพ

พี่ต๋อ มาณิชรา ทองน้อย ประธานกลุ่มฮิวมัสสรรพสิ่งเปี่ยมน้ำใจ ที่ผ่านมาตนเองสังเกตว่า มะละกอ ผลผลิตลดลงอย่างมาก เลยต้องเรียนรู้เพิ่ม ได้ความรู้มาว่า

• ให้คลุมฟางแผ่นหนา ๆ คลุมบาง ๆ ไม่เพียงพอ , มีการ ปลูกพริก ปลูกกะหล่ำปลี 
• ปลูกกระเพรา ในพื้นที่เหลือ และหญ้าจะเกิดขึ้นเอง ตัดไปเลี้ยงวัวได้โดไม่ต้องซื้อ

พูดเสริม

• สแลนกันแดดที่ดีสำหรับหน้าร้อนคือสแลนสีเทา ช่วยลดความร้อนให้คนได้ดีมาก
• ขายพืชที่ทนความร้อนได้ดี เช่น ผักตบชวา ทำผักตบฯกันกระแทก 5 กิโล ช้อปปี้ขาย 510 บาท!  ลาซาด้า 2 กิโล 313 บาท
• แหนแดง มาตากแห้งแทนแกลบดำ ขุยมะพร้าว ดีมาก

ต๋อ I พูดรอบสอง 

มาณิชรา ยังได้พูดส่งท้ายว่า ช่วงหลังมานี้ สังเกตดูต้นไม้จะหายไปเยอะมาก เพราะคนรวยที่ซื้อที่ดินแล้วปล่อยทิ้งไว้จะเสียภาษีเยอะ เขาจึงตัดต้นไม้ ให้ที่ดินได้ใช้ประโยชน์อื่น เช่น ทำตลาด ไร่อ้อย ไร่มันสำปะหลัง จะเพิ่มขึ้น  เกษตรกรต้องปลูกต้นไม้มากกว่าเดิม 10 เท่า สุดท้ายขอแนะนำ ทำน้ำหมักหัวปลี รดพืชที่มีขั้ว เช่น พริก มะนาว มะม่วง ฟักทอง  ทำให้ขั้วแข็งแรง เหนียว ไม่ร่วงยามร้อนได้

คุณขัน (พัชรี เขมราฐ) เล่าประสบการณ์ ในการปลูกพืชหน้าร้อน ต้องคลุมฟางหนา ๆ , รดน้ำที่ราก , ตัดหญ้าให้คลุมดิน , ใส่เสื้อตีกอล์ฟ ซื้อออนไลน์ กันยูวี ระบายอากาศดี 

คุณเบียร์  เล่าถึงประสบการณ์จริง อากาศร้อนมะเขือเทศเดือด สุก เน่า เลยต้องหาวิธีทำให้อุณหภูมิโรงเรือนลดลงโดย

• ใช้สแลนกรองแสงได้ 50% ,
• ปลูกพริก ผัก ปลูกใต้ต้นไม้ใหญ่ ,
• แผนสำรอง กำลังศึกษาพืชเศรษฐกิจตัวใหม่ เพาะไข่ผำขาย ทำในที่ร่มได้ เราไม่ต้องออกไปตากแดด

คุณบ่าว ใช้วิธีรับมือโลกเดือดคือ การจัดระบบนิเวศน์รอบบ้าน , เพิ่มต้นไม้ใหญ่ ปลูกผักกูด 

คุณจักรี เล่าถึงประสบการณ์คือ

• ใช้สแลนพรางแสงให้ผักสลัด โดยนำขึ้นสแลนเวลา 5 โมงเช้า เอาลง บ่าย 2 เนื่องจากสลัดยังต้องการแสง
• ปลูกกล้วยล้อมรอบโรงเรือน
• ระหว่างโรงเรือนเสริมด้วยหญ้าเนเปีย
• แก้อาการตามหน้างาน
• ต่อไป อาจเพิ่มไม้ใหญ่ขึ้นมาช่วย จัดโซน เพิ่มน้ำ
• ดูความชื้นสัมพัทธ์ระหว่างนอกกับในโรงเรือนให้ดี หากข้างนอกร้อนกว่าใช้ไม่ได้แล้ว ต้องทำให้เย็นเท่ากัน
• จัดนิเวศน์พืชต่ำสูง ตายช้าเร็ว ให้สมดุล

คุณวิช กล่าวว่า ผักสลัดหน้าร้อนจะยืดเป็นยีราฟเลย แก้โดยเปิดน้ำให้บ่อยกว่าปกติ ลองแล้วได้ผล และใช้สแลนพรางแสง , ใส่เสื้อป้องกันรังสี UV 

บอย เอกลักษณ์  นพรัตน์ จากมูลนิธิสื่อสร้างสุข พูดถึงการปลูกต้นไม้ ลดโลกร้อน ได้คาร์บอนเครดิต โรงกรองฝุ่นที่ดีที่สุดคือต้นไม้

นอกจากนี้ สุชัย เจริญมุขยนันท ผู้อำนวยการ UbonConnect ยังได้เชิญชวนผู้สนใจร่วม แลกเปลี่ยนความรู้  ความเห็นทางออก  ของปัญหา เพื่อรับมือโลกที่เปลี่ยนไป ต่อจากการเสวนาครั้งนี้ ทาง โอเพนแชท รับมือโลกที่เปลี่ยนไป

อ.ตุ๊กตา กล่าวถึงการปลูกกล้วยน้ำว้า ช่วยปรับอุณหภูมิได้ ร้อนลดร้อน หนาวลดหนาว  ลดพิษ ต้องกล้วยน้ำว้าเท่านั้น พันธุ์อื่นไม่ได้

ศิริวรรณ ได้เสนอการใช้ น้ำหมักสาหร่ายทะเลทางภาคใต้ สามารถลดการหลุดร่วงของผลพืช นอกจากนั้นฮิวมัส , สารสกัดฟ้าทลายโจร จะช่วยให้พืชทนร้อน ลดแมลงศัตรูพืช ได้ด้วย

ครูจุ้ย I พูดถึงการมาทำเกษตรอินทรีย์ ไม่ใช้สารเคมี ปลูกพืชหลากหลาย ปลูกต้นไม้ใหญ่ การแยกขยะ ลดปริมาณขยะ จะช่วยลดโลกร้อนได้

กันยรัตน์ กล่าวเสริมว่าการปลูกพืชหลากหลาย ผักพายน้อย คันนาปลูก มะละกอ มะม่วง จะช่วยลดอุณหภูมิได้

ครูณหทัย กล่าวถึงการที่ตนเตรียมตัวก่อนเกษียณ ช่วยลดโลกร้อนด้วยการ ขุดคลองไส้ไก่ ทำธนาคารน้ำใต้ดิน ปลูกต้นกล้วย 

อ.หน่อย แนะนำเพิ่มเติมให้ปลูก

• ต้นมะริด ใช้ได้ทั้งเนื้อไม้ ทั้งผล ไม่ผลัดใบ ช่วยรักษาอุณหภูมิได้
• ต้นทองหลาง จะทนน้ำ ทนแล้ง ไนโตรเจนสูง กินใบได้ ให้ความเย็น 

วิสาหกิจชุมชนวังม่วง อ.นาตาล กล่าวทิ้งท้ายว่า อยากให้ทุกคนช่วยกันไม่เผาป่า จะลดคาร์บอนไดออกไซด์ ช่วยโลกไม่ให้ร้อนไปกว่านี้

ชมรายการเต็มได้ที่นี่